creatine shake in sportschool
Sportvoeding

Sportvoeding voor vegetariërs en veganisten: alles wat je moet weten

Geschreven door: U-Sport

Ben je vegetariër of veganist en sport je intensief? Dan weet je dat je lichaam specifieke behoeften heeft om goed te kunnen presteren en herstellen. Zonder dierlijke producten vraagt het samenstellen van jouw voedingspatroon namelijk om extra aandacht. In deze blog lees je daarom welke voedingsstoffen voor jou belangrijk zijn, welke valkuilen je kunt vermijden en hoe je sportvoeding effectief aanpast aan een plantaardig dieet.

WELKE VOEDINGSSTOFFEN HEB JE ALS SPORTER NODIG?

Een goed voedingspatroon draait om de juiste balans tussen eiwitten, koolhydraten, vetten, vitaminen en mineralen. Voor sporters die plantaardig eten, is het extra belangrijk om deze voedingsstoffen bewust en gevarieerd binnen te krijgen, omdat sommige essentiële voedingsstoffen minder vaak voorkomen in plantaardige voeding.

EIWITTEN

Eiwitten zijn cruciaal voor spieropbouw en -herstel. Dierlijke eiwitten bevatten van nature alle essentiële aminozuren, maar met de juiste combinaties kun je ook voldoende eiwitten uit plantaardige bronnen halen. Denk aan peulvruchten, tofu, tempeh, noten, zaden en sojaproducten.

KOOLHYDRATEN

Koolhydraten vormen de belangrijkste brandstof voor je spieren tijdens trainingen. Ze worden als eerste verbruikt voor energie en zijn daardoor onmisbaar bij intensieve inspanning. Als sporter kun je het beste kiezen voor complexe koolhydraten zoals volkoren granen, rijst, aardappelen en fruit.

GEZONDE VETTEN

Vetten zijn eveneens onmisbaar. Ze ondersteunen onder andere je hormonale balans en de structuur van je cellen. Avocado, noten en zaden zijn goede bronnen van gezonde vetten.

Een belangrijke vetsoort binnen een voedingspatroon zijn omega-3 vetzuren, veel te vinden in vis. Deze spelen een cruciale rol bij het verminderen van ontstekingen en ondersteunen de hartgezondheid, wat bijdraagt aan het herstel na inspanning. Plantaardige bronnen van omega-3 zijn onder andere lijnzaad, chiazaad en walnoten. Omdat de omzetting van plantaardige ALA (alfa-linoleenzuur) naar de actieve vormen EPA en DHA beperkt is, kan het voor fanatieke vegetarische sporters verstandig zijn om een algenolie-supplement te overwegen voor een volwaardige omega-3-inname.

IJZER EN VITAMINE B12

Verder moeten plantaardig etende sporters alert zijn op ijzer en vitamine B12. IJzer is namelijk nodig voor het zuurstoftransport in het bloed, en een tekort kan leiden tot vermoeidheid en een verminderd uithoudingsvermogen. Plantaardig ijzer (non-heemijzer), afkomstig uit bijvoorbeeld spinazie, quinoa of tahin, wordt minder efficiënt opgenomen dan ijzer uit dierlijke bronnen. Daarnaast is vitamine B12 cruciaal voor een goede werking van het zenuwstelsel en de aanmaak van rode bloedcellen. Een tekort kan leiden tot vermoeidheid, spierzwakte en een verminderd herstelvermogen. Omdat vitamine B12 vrijwel alleen voorkomt in dierlijke producten, zijn supplementen of verrijkte plantaardige producten (waaraan vitamine B12 is toegevoegd) onmisbaar voor veganisten en vegetariërs.

Eiwitten & Aminozuren

Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren, de bouwstenen die je lichaam nodig heeft voor onder andere spieropbouw, herstel en het aanmaken van hormonen en enzymen. Negen van deze aminozuren zijn essentieel: je lichaam kan ze niet zelf aanmaken, dus je moet ze uit voeding halen.

creatine - shake - whey protein - eiwitshake

WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN VAN EEN PLANTAARDIG DIEET VOOR SPORTERS?

Een plantaardig dieet kan veel voordelen bieden voor sporters, maar vraagt ook om het maken van bewuste keuzes om tekorten te voorkomen.

De voordelen zijn onder andere:

  • Gewichtsbeheersing: plantaardige voeding is vaak rijk aan vezels en bevat relatief weinig calorieën, wat helpt om op een gezond gewicht te blijven, zonder in te leveren op verzadiging.
  • Betere hartgezondheid: minder verzadigde vetten en meer antioxidanten dragen bij aan een gezonder cholesterolgehalte en een kleinere kans op hart- en vaatziekten.
  • Sneller herstel en ontstekingsremming: plantaardige producten bevatten veel antioxidanten en heeft ontstekingsremmende eigenschappen die spierpijn kan verminderen en herstel kan bevorderen.

Tegelijkertijd zijn er ook enkele aandachtspunten:

  • Grotere kans op tekorten: Een plantaardig dieet kan leiden tot een lagere inname van essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten, vitamine B12, ijzer, calcium en omega 3. Die zijn juist belangrijk voor energie, spieropbouw en herstel.
  • Calorie-inname bij intensieve trainingen: Plantaardige voeding bevat vaak minder calorieën per portie. Voor sporters met een hoge trainingsbelasting kan het daardoor lastig zijn om voldoende energie binnen te krijgen.
  • Eiwitkwaliteit en mineralenopname: Plantaardige eiwitten bevatten soms niet alle essentiële aminozuren in de juiste verhouding, en sommige mineralen uit plantaardige producten (zoals ijzer en zink) worden minder goed opgenomen dan uit dierlijke bronnen.

Echter biedt een plantaardig dieet alles wat je als sporter nodig hebt om goed te presteren én te herstellen.

HOE KRIJG JE VOLDOENDE EIWITTEN BINNEN ZONDER DIERLIJKE PRODUCTEN?

Plantaardige eiwitten verschillen van dierlijke eiwitten in aminozuursamenstelling en bevatten vaak minder essentiële aminozuren. Dat betekent dat je als vegetariër of veganist extra moet letten op de hoeveelheid én de variatie van je eiwitbronnen. Door verschillende plantaardige voedingsmiddelen te combineren, bijvoorbeeld granen met peulvruchten of brood met hummus, krijg je toch alle essentiële aminozuren binnen.

Sojaproducten zoals tofu en tempeh zijn complete eiwitbronnen en ideaal voor een plantaardig dieet. Andere goede bronnen zijn quinoa, bonen, kikkererwten, noten en zaden.

Een eiwitshake is bovendien een makkelijke manier om je eiwitinname aan te vullen. Probeer daarom onze Whey Protein Support in vanille of aardbei, geschikt voor vegetariërs!

HOE VUL JE VITAMINES EN MINERALEN AAN BIJ EEN PLANTAARDIG DIEET?

Bij een plantaardig dieet is het belangrijk om goed op je vitamines en mineralen te letten. Vitamine B12 komt bijna alleen voor in dierlijke producten, dus kies voor verrijkte producten of een supplement. Voor vitamine D, wat goed voor je botten en weerstand is, is zonlicht belangrijk, of neem in de winter ook een supplement. IJzer haal je veel uit spinazie, linzen of tofu én eet dit vooral samen met iets met vitamine C, zoals fruit, voor een betere opname. Bovendien is calcium van belang en dit zit in broccoli en amandelen.

Met de juiste kennis en een slimme aanpak kun je als vegetariër of veganist net zo goed presteren als sporters die wel vlees eten. Je moet misschien iets bewuster kiezen en combineren, maar met de juiste voeding bouw je net zo’n sterke basis op voor topprestaties.